[ Pobierz całość w formacie PDF ]
GENYa charakterDean Hamer Peter CopelandGENYa charakterJak sobie radzi� z genetycznym dziedzictwem?�wiat Ksi��kiGrupa Wydawnicza Bertelsmann MediaCopyright � 1998 by Dr. Dean Hamer and Peter CopelandTytu� orygina�u: Living with our GenesPrzek�ad: Jacek SucheckiKonsultacja naukowa: Magda Sl�sarskaOpracowanie redakyjne: Jakub SaninRedakcja, sk�ad i korekta: Wydawnictwo ma�e s.c.Projekt ok�adki: Zofia Soko�owskaZdj�cie na ok�adce: BEWCopyright � 1998 for this edition Wydawnictwo CiS Copyright � for Polish translation Wydawnictwo CiS Copyright � for the Polish book-club edition by Bertelsmann Media Sp. z o.o.Diogenes, Warszawa 2002Druk i oprawa: GGP Media P��neckISBN 83-7311-489-0 Nr 3611SPIS TRE�CIWst�p Wrodzona emocjonalno��� genetyczne podstawy osobowo�ci 11Temperament: od ko�yski a� po gr�b. Charakter: �yj i ucz si�. Do czego s�u�� geny? Genetyka behawioralna.Rozdzia� 1Ekscytacja � �ycie na pe�nych obrotach37Substancja przyjemno�ci � dopamina. Dopaminowy ��cznik. Gen poszukiwania nowo�ci. Potwierdzenie z Bethesdy. Ograniczenia korelacji. Rola �rodowiska. Ewolucja potrzeby nowych wra�e�. Ekscytacja w mi�o�ci. Czy jeste� poszukiwaczem nowo�ci?Rozdzia� 2Martwic si� � �wiat w czarnych barwach63W poszukiwaniu przyczyn. �r�d�a troski. Prozac wskazuje drog�. Genetyczny Prozac. Geny a osobowo��. Ewolucja l�ku. Przechylanie szali.Rozdzia� 3 Gniew � agresja, zbrodnia i przemoc 95Gniew ponadnormalny. Podw�jny k�opot. Kiedy geny s� najwa�niejsze. Serotoninowy bicz. Agresywne samce. Hormon gniewu. Tajemnica morderczych myszy. Wi�zie� X. �rodowisko: rodzina. Kiedy przemoc ma sens.Rozdzia� 4 Uzale�nienia � alkohol, tyto�, narkotyki135�Osobowo�� na�ogowca". To m�zg jest odurzony. Geny uzale�nienia. Alkoholizm. Historia Ethana. Zakr�cenie kurka. Wy�mienita nikotyna. Geny palenia. Rzucanie palenia. Wieczna pokusa.Rozdzia� 5 Seks - zakochane kobiety, zakochani m�czy�ni165Geneza r�nic mi�dzy p�ciami. Wenus kontra Mars. To, czego chc� m�czy�ni, nie jest tym, czego chc� kobiety. Seks, czyli skok w bok. Ile seksu potrzebujemy? Orientacja seksualna. Homoseksualizm w rodzinie. Poszukiwanie gen�w seksualizmu. Geny mi�o�ci.Rozdzia� 6 My�lenie � dziedziczenie inteligencji207Pami��. Mapy umys�owe. Pomiar inteligencji. Geny i IQ. IQ a �rodowisko. Rasa a IQ. Jak mie� bystre dzieci? Poszukiwanie gen�w IQ. Geny j�zyka. Genetyka inteligencji.Rozdzia� 7 G��d � waga cia�a i nawyki �ywieniowe241Geny oty�o�ci. Poszukiwanie r�wnowagi. Oty�e myszy. Ludzki gen oty�o�ci. Metabolizm. Doznanie g�odu. T�uszcz ma tak�e zalety. Ob�arstwo emocjonalne. Zaburzenia od�ywiania. By� szczup�ym w oty�ym spo�ecze�stwie.Rozdzia� 8 Starzenie si� � zegar biologiczny 273Genetyka d�ugowieczno�ci. Korozja organizmu. Geny wieku. Starzej�cy si� m�zg. Dylemat staro�ci. Gen duszy.Wnioski In�ynieria temperamentu � klonowanie i przysz�e programowanie osobowo�ci297DNA w chipie. Leki �na miar�". Terapia genowa. Genetyczna zasada nieoznaczono�ci. Poznaj samego siebie.Podzi�kowania319Naszym dzieciom Addie, Isabel i Lucasowi�Natura ludzka bywa zwykle skryta, czasem przezwyci�ana, rzadko wyrugowana.sir Francis BaconWst�pWRODZONA EMOCJONALNO��� GENETYCZNE PODSTAWY OSOBOWO�CIWszyscy jeste�my lud�mi wra�liwymi.Marvin GayeJestem, kim jestem.PopeyeNi z tego, ni z owego, do Janice przysz�o zaproszenie na zjazd w 25. rocznic� uko�czenia liceum. By�a zdumiona tym, �e po tak wielu zmianach adresu przez wszystkie te lata kto� potrafi� j� odnale��. Czterdziestotrzyletnia Janice sko�czy�a du�e liceum na �rodkowym Zachodzie. Jej rodzice byli niezamo�ni, tote� ju� w latach szko�y musia�a pracowa�. Nie mia�a w zwi�zku z tym zbyt wiele czasu na nauk�, ale udawa�o jej si� uzyskiwa� dobre oceny. W liceum mia�a wiele przyjaci�ek i jeszcze wi�cej przyjaci�, ale nie zadba�a o przetrwanie tych przyja�ni ani nie je�dzi�a na coroczne klasowe spotkania. Nie widzia�a w tym sensu � to by�y stare dzieje, a ona sta�a si� przez ten czas kim� innym. Kiedy dosta�a zaproszenie, pomy�la�a: �Co za nudziar-stwo".Po szkole �redniej Janice wysz�a za starszawego biznesmena. W ma��e�stwie nie by�o wielkiej nami�tno�ci, ale m�� pos�a� j� do koled�u, wprowadzi� w tajniki �wiata finans�w. Przez te kilka lat bardzo poszerzy�y si� jej horyzonty �yciowe. M�� by� mi�y, ale po pewnym czasie przesta� j� interesowa�. W ko�cu zwi�zek rozpad� si�, dosz�o do rozwodu. Janice przeprowadzi�a si�11Wst�p. Wrodzona emocjonalno��...do po�udniowej Kalifornii i u�y�a sum z odprawy rozwodowej do wej�cia w handel nieruchomo�ciami. W tej bran�y hossa przeplata�a si� z bess�, ale w czasie ostatniej recesji Janice uda�o si� kilka powa�niejszych transakcji i powodzi�o jej si� �wietnie. Niedawno kupi�a bia�y kabriolet BMW z tapicerk� z ciemnej sk�ry.Po rozwodzie Janice mia�a kilka romans�w, ale nigdy ponownie nie wysz�a za m��. Nie pragn�a obci��a� si� dzie�mi ani traci� czasu jako gospodyni domowa. Ostatnio nawi�za�a nami�tny romans ze swoim instruktorem jogi. Janice posy�a�a mu do aszramu kwiaty (zwykle jedn� orchide� albo jaki� inny egzotyczny kwiat) i zabra�a go na wakacje na Sri Lank�, gdzie kochali si� na pla�y. Czu�a, �e nadrabia stracony czas, zar�wno uczuciowo, jak i duchowo.Janice by�a zawsze dumna ze swojej nienagannej figury i ci�ko pracowa�a nad utrzymaniem wagi z m�odo�ci. Przez wiele lat na�ogowo bra�a pigu�ki odchudzaj�ce, lecz ostatnio wst�pi�a do grupy samopomocy i pozby�a si� tego problemu, zosta�a te� abstynentk� i zupe�nie przesta�a pi� alkohol. Trudniej by�o rzuci� palenie, poniewa� obawia�a si� przybra� na wadze.Kiedy dosta�a zaproszenie, zda�a sobie spraw�, jak wiele zmieni�o si� w jej �yciu od czas�w liceum. Nazajutrz podj�a decyzj�: �Nie ma sprawy, to w ko�cu niewiele zachodu". Postanowi�a polecie� popo�udniowym samolotem i wr�ci� nast�pnego ranka.Ralf tak�e ma 43 lata. W liceum do nauki podchodzi� powa�nie i l�dowa� na pewnych czw�rkach. Nigdy nie by� zbyt towarzyski, nie bra� te� udzia�u w �yciu sportowym szko�y, ale po maturze podtrzyma� kilka szkolnych przyja�ni i nie opu�ci� �adnego z rocznicowych spotka� klasy. Pilnie zbiera� coroczne almanachy szkolne. Wst�pi� na uniwersytet stanowy i zrobi� dyplom z nauki o �rodowisku. Wcze�niej marzy� o studiach na prywatnej uczelni na Wschodzie, ale jego oceny nie wystarczy�y do uzyskania stypendium (za co obwinia� swoich nauczycieli � oskar�a� ich o brak zaanga�owa-12� GENETYCZNE PODSTAWY OSOBOWO�CI13nia). Rodziny te� nie by�o sta� na czesne (z kolei rodzic�w obwinia� o brak ambicji).Po studiach podj�� prac� w Stanowym Komitecie Ochrony Przyrody i nadal tam pracuje � zacz�� od stanowiska praktykanta, teraz jest �redniego szczebla kierownikiem. Pieni�dze s� n�dzne, ale Ralf ceni t� prac� i kocha przyrod�. Najbardziej lubi spacerowa� nad brzegiem miejscowego jeziora, zbiera� muszle i szkie�ka oszlifowane przez wod�. Oburza go zabudowywanie brzeg�w jeziora i napisa� w tej sprawie wiele list�w protestacyjnych do gazet. Czasem jest tak poirytowany, �e zaczyna cierpie� na bezsenno�� i w pracy nie mo�e si� skoncentrowa�.Ralf jest od 25 lat �onaty i ma troje dzieci. Jego zwi�zek z �on� jest harmonijny, cho� dzi� pozbawiony ju� nami�tno�ci. Kiedy wybiera� dom na przedmie�ciu, kierowa� si� blisko�ci� przystanku autobusowego � nie lubi prowadzi� samochodu. To jego �ona wozi dzieci ich rodzinnym fordem. Przez lata Ralf bardzo wy�ysia� i przybra� na wadze, ma teraz brzuszek. Nigdy nie pali�, rzadko pija alkohol.Kiedy Ralf dosta� zaproszenie na 25. rocznic�, jeszcze tego samego dnia potwierdzi� faksem sw�j udzia�. �Fajnie b�dzie dowiedzie� si�, co si� z nimi wszystkimi porobi�o." Wspomnienia ze starych dobrych czas�w sprawia�y mu niek�aman� przyjemno��.Na wieczornym rocznicowym spotkaniu spojrzenie Janice pad�o na Ralfa, ale trzeba by�o troch� czasu, by go rozpozna�a � to nie by� jeden z tych ch�opak�w, z kt�rymi si� umawia�a w szkole. W ko�cu jednak przypomnia�a sobie � ten facet zwykle trzyma� si� na uboczu. Podobnie jak teraz. Niegdy� Ralf kocha� si� w niej na zab�j, ale Janice zupe�nie to nie interesowa�o. �Mam nadziej�, �e nie b�d� siedzia�a ko�o niego w czasie kolacji" � pomy�la�a. � �Straszny z niego dupek".Wst�p. Wrodzona emocjonalno��...Ralf tak�e dostrzeg� Janice i poczu� nerwowy skurcz �o��dka. Janice by�a kiedy� obiektem jego najbardziej nami�tnych marze�, niestety nigdy nie spe�nionych. Mia�a teraz innego koloru w�osy, jakby inny kszta�t nosa, ale pozosta�a jej dawna pewno�� siebie. Pewno�� siebie � to �agodne okre�lenie, bardziej precyzyjnie mo�na by to nazwa� nad�tym zarozumialstwem. �O rany" � pomy�la� Ralf. � �Mam nadziej�, �e nie wyl�duj� ko�o niej na kolacji".Oczywi�cie na kolacji siedzieli obok siebie.Ralf powiedzia�:� Janice, co za przyjemno�� znowu ci� zobaczy�!� O, Ralf. Ale frajda! Kop� lat! � odpowiedzia�a. Podaj� wino. Janice odmawia, natomiast pomi�dzydaniami wymyka si� do �azienki na papierosa. Ralf wypija p� kieliszka chablis i zaczyna odczuwa� odpr�enie. Bierze nast�pny kawa�ek pieczywa i podaje koszyk Janice, kt�ra przekazuje go dalej, nie cz�stuj�c si�. Janice szepce Ralfowi do ucha:� Sp�jrz na Nancy Abramms. Nie wierz� w�asnym oczom, jak uty�a. A zawsze tak dba�a o lini�! By�o � min�o.� Bo wiesz, co j� spotka�o? � m�wi Ralf na ucho Janice, ch�on�c zapach jej perfum. � Rozw�d. M�� porzuci� j� dla innej. Ci�ka sprawa.Janice zajmuje si� jedzeniem, a Ralf, ch�tny do dalszej rozmowy, pyta j� o ma��e�stwo.� Co tam ma��e�stwo � odpowiada Janice, machaj�c lekcewa��co r�k�. � Teraz mam romans.Ralf czerwieni si�, a jednocze�nie czuje lekkie podniecenie. Poci�ga du�y �yk wina.� Romans?� To fantastyczny facet. Jest instruktorem jogi w moim klubie. Kiedy si� poznali�my, mia�am wra�enie, jakby�my si� znali od dawna. Mi�o�� od pierwszego wejrzenia.Ralf usi�uje wepchn�� do spodni wystaj�cy brzuch, ale czuje si� z tym niezbyt wygodnie, wi�c �popuszcza14...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]