[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Naturalna Nauka Języka –
scenariusz zajęcia „Wiosenne kwiaty”
Czym jest Naturalna Nauka Języka?
Jest to nowe rozwiązanie organizacyjno-metodyczne, które odnosi się do edukacji językowej, sprzyjającej procesowi nabywania umiejętności samodzielnego czytania ze zrozumieniem, pisania i mówienia w sposób naturalny.
Podstawy metody zostały opracowane w Nowej Zelandii. Jest tam z powodzeniem realizowana od kilkudziesięciu lat. Metoda ta jest uniwersalna i plastyczna, można ją w dużym zakresie modyfikować i przystosowywać. Sprawdziła się np. w Stanach Zjednoczonych, Francji, Finlandii, Hiszpanii, krajach Azji i Oceanii, oraz w tak egzotycznych miejscach jak Chiny czy Singapur.
Twórcą metody jest Brian Cutting. Założył on, że najważniejszymi procesami w nauce czytania jest spostrzeganie i pamięć. W wieku przedszkolnym dzieci cechuje synkretyzm: to co spostrzegają, ujmują globalnie.
W Naturalnej Nauce Języka dziecko poznaje pełny alfabet włącznie ze zmiękczeniami i dwuznakami, poprzez kontakt z celowo dobranym materiałem do czytania.
W Polsce WSiP opracowało pod kątem Naturalnej Nauki Języka książeczki w serii „Słoneczna Biblioteka”. Seria liczy obecnie 40 książeczek. Każda książeczka to zestaw trzech krótkich historyjek, których treść jest prosta i bliska dziecku.
W książkach druk jest duży, czytelny, wyrazy wyraźnie od siebie oddzielone, a każde zdanie zaczyna się od nowego wiersza. Teksty są atrakcyjne i przemawiają do wyobraźni i emocji dziecka.
W omawianej metodzie ważną rolę odgrywa organizacja sali zajęć, podział na różnorodne kąciki zainteresowań, w których dzieci mogą pracować: indywidualnie, w zespołach czy też całą grupą.
W nauce czytania i pisania występują równolegle takie formy organizacyjne jak:
1. czytanie wspólne – dzięki któremu dziecko zdobywa istotne informacje na temat aspektów czytania, poznaje kierunek czytania, zwraca uwagę na znaki interpunkcyjne, rozpoznaje i zapamiętuje proste wyrazy, struktury w tekście, analizuje ilustracje i jej powiązania z tekstem, przewiduje zakończenie utworu, zapoznaje się z budową książki (okładka, strona tytułowa, autor, ilustrator itp.);materiały: np. książki z serii „Słoneczna Biblioteka” (WSiP) o formacie A-3; karty poetyckie (teksty wierszyków, rymowanek, zagadek, piosenek) format A-3 i większy; książki (format A-3) tworzone przez dzieci z pomocą nauczyciela na podstawie książek ze „Słonecznej Biblioteki”; podpisy pod wytworami dzieci (rysunkami, malowankami, wydzierankami itp.); tablica wiadomości.
2. czytanie zespołowe (kierowane) - praca w zespole 3-5 osobowym z udziałem (z pomocą) nauczyciela. Dzięki tym działaniom można wspólnie rozwiązać problemy napotkane w trakcie czytania, z którymi dzieci nie potrafią sobie samodzielnie poradzić.
materiały: 3-5 jednakowych egzemplarzy książek (dla każdego dziecka w zespole);
3. czytanie samodzielne (indywidualne) - sprawdzanie się w roli samodzielnego „prawdziwego” czytelnika; dokonywanie niezależnego wyboru materiałów do czytania zgodnie z własnymi zainteresowaniami; samodzielne rozwiązywanie problemów;
materiały: różnorodne książki, wiersze, rymowanki, teksty piosenek, komiksy itp.
4. czytanie dzieciom - wykorzystanie różnorodnych materiałów: opowiadań, bajek, legend, wierszy, dzięki czemu rozwijamy zainteresowanie książką jako źródłem wiedzy i przyjemności.
5. czytanie w parach – w tej formie dziecko o wyższym poziomie kompetencji w zakresie czytania, udziela pomocy dziecku mniej kompetentnemu lub dzieci o zbliżonym poziomie kompetencji, współpracują w trakcie rozwiązywania problemów, udzielają sobie wzajemnej pomocy;
6. pisanie wspólne – ma na celu motywowanie dzieci do podejmowania prób pisania indywidualnego, zachęcanie do samodzielnego kreślenia liter, udzielanie dzieciom pomocy w przypadku trudności;
7. pisanie samodzielne - motywowanie dzieci do samodzielnego tworzenia tekstów;
8. pisanie dla dzieci – ma za zadanie pobudzanie i wspieranie aktywności dzieci w zakresie pisania; tworzenie – pisanie tekstów w obecności dzieci; dostarczanie poprawnych wzorów pisma (kształt liter, kierunki kreślenia).
Grupa wiekowa: 5,6 latki
Temat kluczowy: Wiosna
Temat przedstawionej sytuacji edukacyjnej: Wiosenne kwiaty
Podczas zabaw i zajęć -
DZIECKO:
· jest samodzielnym czytelnikiem: rozumie tekst, kojarzy rozpoznawane znaki z ich znaczeniem, rozpoznaje i nazywa litery pisane i drukowane, małe i wielkie, ustosunkowuje się do tekstu w kontekście własnego doświadczenia, dokonuje analizy i syntezy wyrazów, rozpoznaje i zna znaczenie znaków interpunkcyjnych: kropka, przecinek, wykrzyknik, znak zapytania;
· jest samodzielnym pisarzem: pisze samodzielnie (lub ze wsparciem ) proste znaki graficzne, litery;
· potrafi wyrażać swoje myśli, swobodnie się wypowiada – przekazuje i odbiera informacje za pomocą słów;
· rozpoznaje cyfry od 0 do 9, rozumie ich znaczenie jako odpowiedników liczb;
· potrafi dodawać i odejmować w zakresie 10, rozpoznaje i nazywa znak „+” , „-” i „ = ” ;
· czynnie uczestniczy w różnych formach pracy wspólnej i indywidualnej;
· potrafi stawiać sobie cele i dąży do ich osiągnięcia;
· poznaje swoje uzdolnienia;
· doskonali swoje zmysły;
· wiąże typowe zjawiska atmosferyczne oraz zmiany w świecie roślin z aktualna porą roku;
· nazywa części roślin i określa jej potrzeby związane ze wzrostem;
· rozpoznaje i nazywa pierwsze kwiaty wiosenne, określa ich wielkość oraz kolor;
· rozumie konieczność ochrony niektórych kwiatów przed całkowitym wyginięciem;
Wykorzystane metody i formy pracy z dzieckiem:
· metoda naturalnej nauki języka, metoda aktywizująco –zadaniowa;
· praca wspólna, praca indywidualna, praca w parach;
· czytanie wspólne, samodzielne;
· pisanie z dziećmi, pisanie indywidualne;
Zastosowane środki dydaktyczne:
WYKONANE PRZEZ NAUCZYCIELA
· duża książka „Wiosenne kwiaty” aut: H. Milczewskiej, karty pracy – do pracy indywidualnej (kącik czytania, pisania, matematyczny), karta poetycka, karta litery, plansza krzyżówki, karty do pracy w parach z zadaniem matematycznym;
INNE
· pisaki, mazaki, kredki, farby plakatowe;
Przebieg sytuacji edukacyjnej:
1. Rozwiązanie krzyżówki – praca w parach - rozwiązaniem jest hasło - „Kwiaty wiosenne”;
· w parach za pomocą tabeli szyfrowej (każdej cyfrze odpowiada litera), wpisanie rozwiązań do przygotowanych diagramów, rozwiązanie zadania matematycznego, którego wynik wskazuje miejsce wpisania wyrazu do głównej krzyżówki;
· wpisanie wyrazów do głównej krzyżówki, odczytanie hasła;
2. Jakie znacie kwiaty wiosenne?, Jakiego są koloru?, Które są największe, a które najmniejsze?, Co potrzebują kwiaty, aby mogły rosnąć? – rozmowa w kręgu - odwołanie się do wiadomości i doświadczeń dzieci;
- odczytanie tabliczki z napisem:
PAMIĘTAJCIE!
Przebiśnieg, sasanka, krokus są pod ochroną!
Nie wolno ich zrywać ani kupować!
3. „Wiosenne kwiaty” – praca z dużą książką (opracowanie i wykonanie H. Milczewska);
· omawianie ilustracji, nazywanie kwiatów,
· czytanie tekstu wspólnie z dziećmi;
· czytanie samodzielne – jedno dziecko czyta jedną stronę, jedno z dzieci czyta tekst dla całej grupy;
4. „Taniec kwiatów” – zabawa z apaszkami
· każde dziecko otrzymuje apaszkę. Zadaniem dzieci jest wyobrażenie sobie, że są kwiatami i tańczą na łące. N-l włącza wybraną muzykę, a dzieci tańczą według własnej inwencji. Można również zaproponować, by dzieci:
- unosiły i opuszczały apaszkę,
- unosiły apaszki i na nie dmuchały,
- zakreślały apaszkami w powietrzu ósemki,
- podrzucały apaszki,
- zgniotły apaszki i zamknęły w dłoniach, a potem wolno otwierały dłonie (rozkwitające kwiaty);
5. Wprowadzenie litery – T,t jak tulipan
· zapoznanie z kartą litery;
· omówienie elementów litery i zapisu w liniaturze;
· próby samodzielnego pisania litery na tablicy, w powietrzu, na dywanie;
· elementy metody I. Majchrzak („Wprowadzenie dziecka w świat pisma”) – praca z własnym imieniem – odszukiwanie w swoim imieniu napisanym na kartce, liter z wyrazu tulipan;
6. „Kwiatki” – karta poetycka (wykorzystano zagadkę z książki F.,J.,P., Frątczakowie „Przyrodnicze zagadki Agatki”)
Są doniczkowe, są cięte
w pąkach lub rozwinięte.
Kolorowe główki mają
każdemu się podobają.
· czytanie wiersza wspólne;
· czytanie wiersza indywidualne;
7. Dlaczego kwitną kwiaty? – zapoznanie dzieci z wiadomościami dotyczącymi kwiatów, udzielenie odpowiedzi na pytania – Dlaczego kwiaty są kolorowe i pachnące?, Co widzi pszczoła?, Do czego służy trąbką motyla?, Czy rośliny mają zegar?, Czy rośliny oszukują?, Dlaczego hoduje się kwiaty?
Dlaczego kwitną kwiaty?
opr. H. Milczewska
na podstawie książki J. Kurańskiego „Dlaczego sól jest słona, czyli odpowiedzi na głupie pytania”
Mniej więcej 130 milionów lat temu wśród gigantycznych paproci, wielkich skrzypów i widłaków pojawiła się pierwsza roślina inna niż te, które dookoła rosły. Roślina ta dostarczała owadom pożywienia (pyłek lub nektar), natomiast przylatujące owady zapylały ją, co powodowało, że bardzo szybko się rozmnażała. Było coraz więcej na łąkach takich samych roślin.
W dżungli tropikalnej na Madagaskarze rośnie przepiękny kwiat o nazwie orchidea. Ma ona nieduże, białożółte kwiaty, które na dnie schowka o dł. 20 - 30 cm ukrywają nektar. Naukowcy bardzo długo zastanawiali się, jakie zwierzątko mogłoby wykorzystać nektar tego kwiatka ukryty bardzo głęboko. Znaleźli jednak ćmę, która ma 25 cm trąbkę i właśnie dzięki niej może wydobyć nektar i jednocześnie ten kwiatek zapylić, dzięki czemu już niedługo wyrosną nowe rośliny.
Same kwiatki starają się wabić określone owady do siebie. Robią to np. dzięki swoim pięknym kolorom. Wiele owadów wykształciło sobie oczy, nieźle rozróżniające barwy. Na przykład pszczoły, doskonale widzą kolory, choć nieco inaczej niż ludzie. Pszczoła nie widzi światła o barwie czerwonej, a za to widzi ultrafiolet, którego my już nie dostrzegamy. W rezultacie świat kolorów pszczoły jest dużo barwniejszy niż nasz. Człowiek mniej więcej jednakowo postrzega białe kwiatki stokrotek, jabłoni, a dla pszczoły każdy z nich ma inną barwę.
Inny rodzaj „współpracy” jest między roślinami i motylami. Motyle nie żywią się pyłkiem, jak pszczoły, lecz nektarem, do którego wydobywania wykształciły sobie specjalne ssawki, zwijane podczas lotu w spiralkę, długą nieraz na kilka centymetrów. Taką trąbką motyl sięga do słupka kwiatowego, gdzie roślina wydziela kropelkę słodkiego nektaru.
Kwiatki też pięknie pachną. Wiele kwiatów wydziela zapachy, czasami nawet dla naszego nosa nieprzyjemne, ale wiele owadów reaguje na te zapachy doskonale rozróżniając poszczególne rośliny. Na Sumatrze są kwiatki, których zapach dla naszego nosa jest bardzo nieprzyjemny. Podróżnicy przywozili z różnych krajów kwiaty mało znane i rzadko spotykane. Jeden z nich, który przywieziono właśnie z Sumatry nazwano „proboszcz na kazalnicy”, gdyż swoi wyglądem przypominał człowieka na ambonie. Zapach tego kwiatka był bardzo odrażający, jej aromat oceniono jako „odór wyziewów ze ścieków i zgnilizny”. Jednak należy przypuszczać, że skoro taki kwiat jest, to jest również owad, który lubi taki zapach i właśnie tym zapachem roślina go wabi i przyciąga.
Wszystkie roślinki mają określony czas kwitnienia. Wiemy, że istnieją kwiaty wiosenne i kwiaty letnie, a również inne charakterystyczne dla pory jesiennej. Rośliny kwitną nie tylko o różnych porach roku, ale także w ciągu dnia. Wiele kwiatów otwiera swe kielichy o określonych porach dnia, inne o określonej porze zaczynają wydzielać szczególnie dużo słodkiego nektaru i intensywniej pachną. Najbardziej znanym przykładem jest maciejka, która rozwija swe mizerne, ale za to bardzo pachnące kwiatuszki dopiero po zmierzchu, wtedy, gdy wiele kwiatów, jak choćby tulipan, zamyka karmnik z nektarem na noc, bo w nocy owady nie latają. Czyżby rośliny znały się na zegarku?
W świecie roślin są również groźne rośliny – owadożerne. Łapią one owady w wymyślone przez siebie zasadzki, by je następnie pożreć. Raz są to błyskawicznie zamykające się kwiaty-pułapki, innym razem kleista substancja paraliżująca ruchy owada.
Ale czy tylko kwiatki kwitną dla owadów? Niektóre gatunki kwiatów nie przetrwały by do dziś, gdyby nie pomoc człowieka. To człowiek zaczął hodować określone przez siebie wybrane kwiaty. Nie wiadomo dokładnie, kiedy ludzie zaczęli hodować kwiaty. Najstarsze informacje o wspaniałych chińskich ogrodach sięgają czasów bardo odległych. Wiadomo również, że Persowie zakładali parki z fontannami i kwietnikami. Rzymianie kochali się w różach. Dekorowali nimi domy, napychali poduszki, jedli różaną galaretkę i smażone w cukrze płatki. Za przysmak uchodziły także tamtejsze fiołki smażone z plastrami cytryny lub pomarańczy.
Dzięki ludziom rośliny zaczęły wędrować po kuli ziemskiej. Ludzie potrzebowali nie tylko roślin pożytecznych, takich, z których wyrabiano lekarstwa czy przyprawy, ale również roślin ozdobnych. Przywozili je z różnych krajów, dzięki temu i my możemy w naszych ogrodach botanicznych podziwiać egzotyczne rośliny.
8. „Kwiaty” – karty pracy indywidualnej w kącikach do wyboru przez dzieci;
· kącik alfabetyczny - połącz litery w takiej kolejności, aby powstał wyraz tulipan, krokus, żonkil, wstaw brakujące litery w wyrazie tulipan, krokus, żonkil, połącz literę t z tulipanem, literę k z krokus...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]